«فرهنگ انبوه مادههای خامی نیست که در حافظه انبار میشود، بلکه قدرت ذهن است در گوش به زنگ بودن، سرشار بودن از کنجکاوی درباره موضوعات گوناگون، و توانایی کسب دانش نو به هـنگام لزوم، فـرهنگ عادت به تفکر روشن و منطقی است، شهامت قضاوت مستقل داشتن است.فرهنگ چیزی است که وقتی که همه آموختههایمان را فراموش کنیم، برجا مـیماند.
اگر معنی تاریخدانی این باشد که شخص همه تاریخ را از بر بداند،حتی بزرگترین تـاریخدانان هـم تـاریخدان نیستند. اما تاریخدان بزرگ میداند که از تـمامی تـاریخ بـاخبر نـیست، و ایـن خـود امتیاز بزرگی است. علاوه بر این، هرگاه ضرورت یا تمایلش اقتضا کند، میتواند واقعیات تاریخی را مطالعه و درک کند. مسئلهای که واقعا مهم است همین است. علاوه بر آن مـیداند که واقعیت بسیار وسیعتر و پیچیدهتر از حوزه شغل وی است، و از اینرو میکوشد تا همواره در و پنجرههای ذهنش را بر روی نسیم حوادث غیر قابل پیشبینی زندگی باز نگاه دارد. اهمیت این امر از دانش حرفهای و غیرحرفهای وی بیشتر است.»
فرهنگ چیست؟ گیتانو سالوه مینی (Gaetano Salvemini)، ترجمه حسین معصومی همدانی، مجله آموزش و پرورش، آذر 1354، شماره 134 - ص183